فوری؛ ابطال شناسنامه قرمز از این تاریخ | مشمولان تعویض فوری شناسنامه به این مراکز مراجعه کنند

خبرنگار شایلین بهبودی:

رییس سازمان ثبت احوال کشور با تاکید بر لزوم تعویض شناسنامه‌های قدیمی گفت: با اینکه هنوز بازه زمانی برای اجبار تعویض تعریف نشده است اما توصیه می‌شود افراد هرچه سریع‌تر جهت تعویض شناسنامه‌های قدیمی اقدام کنند.

تعویض شناسنامه‌های قدیمی در ایران یکی از پروژه‌های مهم و گسترده‌ای است که با هدف به‌روزرسانی و بهبود دقت اطلاعات هویتی افراد اجرا می‌شود. شناسنامه‌های قدیمی جلد قرمز که در بسیاری از موارد به دلیل گذر زمان و استفاده مکرر دچار فرسودگی و آسیب‌های مختلف شده‌اند، نیاز به جایگزینی دارند. این اقدام به منظور جلوگیری از مشکلات احتمالی در ارائه خدمات دولتی و عمومی و همچنین افزایش امنیت اطلاعات شخصی شهروندان ایرانی صورت می‌گیرد.

در حقیقت یکی از دلایل اصلی تعویض شناسنامه‌های قدیمی، ارتقاء امنیت این مدارک است. شناسنامه‌های جدید با استفاده از فناوری‌های نوین و ویژگی‌های امنیتی پیشرفته‌تر مانند استفاده از کاغذهای مخصوص و هولوگرام‌ها تولید می‌شوند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود تا امکان جعل و تقلب در این مدارک کاهش یابد و از این طریق هویت افراد به شکل بهتری حفاظت خواهد شد.

فرآیند تعویض شناسنامه‌های قدیمی نیازمند ارائه مدارک و اطلاعات دقیق از سوی متقاضیان است. افراد باید با مراجعه به دفاتر ثبت احوال، مدارک شناسایی فعلی خود را به همراه مدارک مورد نیاز دیگر مانند کارت ملی، عکس جدید و فرم‌های مخصوص ارائه دهند. پس از بررسی و تأیید اطلاعات، شناسنامه جدید صادر و به متقاضی تحویل داده می‌شود.

یکی از چالش‌های اصلی در تعویض شناسنامه‌های قدیمی، افزایش حجم کار و تعداد متقاضیان است. این امر ممکن است باعث تأخیر در ارائه خدمات و طولانی شدن مدت زمان انتظار برای دریافت شناسنامه‌های جدید شود. به همین دلیل، سازمان ثبت احوال تلاش کرده است تا با افزایش تعداد دفاتر و استفاده از سیستم‌های الکترونیکی و آنلاین، این فرآیند را تسهیل و سرعت بخشد.

در نهایت، تعویض شناسنامه‌های قدیمی یک اقدام ضروری و موثر در جهت بهبود خدمات هویتی و امنیت اطلاعات شخصی در کشور محسوب می‌شود. این اقدام نه تنها به کاهش مشکلات ناشی از شناسنامه‌های فرسوده و آسیب‌دیده کمک می‌کند، بلکه با استفاده از فناوری‌های جدید، دقت و امنیت این مدارک را افزایش می‌دهد. از این رو، تشویق افراد به تعویض شناسنامه‌های قدیمی و همکاری در این فرآیند، می‌تواند به بهبود نظام ثبت احوال کشور کمک شایانی کند.

شناسنامه‌های جدید که در اندازه و شکل شبیه «گذرنامه» است، بر اساس گروه سنی زیر ۱۵ سال و بالای ۱۵ سال به ترتیب با رنگ‌های سبز و قهوه‌ای صادر می‌شود. سازمان ثبت احوال در فاز اول این طرح برای نوزادان اقدام به صدور شناسنامه‌های رایانه‌ای کرد این شناسنامه‌ها با جلدی به رنگ سبز و بدون فضای عکس صادر می‌شود. همچنین ثبت احوال در این مرحله برای آن دسته از متقاضیانی که با رسیدن به سن ۱۵ سالگی برای عکس‌دار کردن شناسنامه خود مراجعه کنند نیز شناسنامه‌هایی با جلد قهوه‌ای صادر می‌کند.

شناسنامه‌های جدید از نظر اطلاعات مندرج تفاوتی با شناسنامه‌های قبلی ندارند و تنها فضایی برای ثبت کد ملی دارد که در شناسنامه‌های قبلی وجود ندارد. ارتقای ضریب ایمنی و امنیتی شناسنامه‌ها و درج مشخصات سجلی و هویتی افراد به صورت ماشینی از مهمترین ویژگی‌های شناسنامه‌های جدید است و وجود لمینیت و الصاق هولوگرام در صفحه اول شناسنامه‌های رایانه‌ای از دیگر ویژگی‌های این شناسنامه‌ها است.

هاشم کارگر رییس سازمان ثبت احوال کشور در گفت‌وگو با ایسنا، درباره اجباری بودن تعویض شناسنامه‌های قدیمی می‌گوید: سالانه حدود ۳میلیون و ۵۰۰هزار تا ۴ میلیون شناسنامه جدید صادر می شود؛ اما امکان دارد این شناسنامه ها درخواست های تکراری هم باشند یعنی مثلا مواردی که فرد قصد عکس دار کردن شناسنامه را دارد و یا شناسنامه مخدوش یا مفقود شده است.

وی درباره تعیین بازه زمانی برای تعویض شناسنامه ها نیز گفت: قطعا الزام برای جدید کردن شناسنامه‌ها وجود دارد، در حالی که بازه زمانی برای آن تعریف نشده است؛ توصیه این است که افراد هرچه سریع تر مراجعه کنند و شناسنامه‌های جدید را دریافت کنند چرا که باعث می شود در کشور راحت تر خدمات دریافت کنند و مشکلی برای آنها ایجاد نشود و از سوی دیگر پایگاه اطلاعاتی سازمان ثبت احوال نیز کامل تر شده و برای ارائه خدمات الکترونیک به شهروندان نیز کار تسهیل می‌شود.

مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه‌

دارندگان شناسنامه‌های قدیمی برای تعویض شناسنامه های خود باید اصل شناسنامه قدیمی  خود به همراه ۲ قطعه عکس جدید با زمینه سفید را همراه داشته باشد. 

 در صورتی که تغییری در مشخصات هویتی رخ داده باشد (نظیر تغییر نام یا نام خانوادگی)، ارائه مدارک مرتبط با آن تغییرات نیز الزامی است. به همراه داشتن شماره ملی پدر، مادر، همسر و فرزندان برای تکمیل فرم‌های مربوطه ضروری است. در صورتی که ازدواج یا طلاق در شناسنامه فعلی ثبت نشده ارائه اصل سند ازدواج و طلاق نیز لازم خواهد بود.

همچنین اخذ درخواست تعویض شناسنامه صرفاً در دفاتر پیشخوان ارائه دهنده خدمات ثبت احوال انجام می‌شود.

هزینه تعویض شناسنامه‌ چقدر است؟

هزینه تعویض و صدور شناسنامه در سال جدید هنوز اعلام نشده و با همان تعرفه‌های سال گذشته صورت می‌گیرد. تعرفه تعویض شناسنامه در سال ۱۴۰۲، ۵۰ هزار تومان بوده است. چنانچه برای دومین یا سومین بار بخواهید شناسنامه خود را تعویض کنید باید به ترتیب ۱۰۰ و ۱۵۰ هزار تومان بپردازید. از مرحله سوم به‌ بعد هزینه صدور شناسنامه به ۳۵۰ هزار تومان می‌رسد.

هاشم کارگر گفت: یکی از برنامه‌هایی که امسال طراحی کرده‌ایم این است که تا پایان سال آینده وجود این شناسنامه‌های جلد قرمز را به حداقل برسانیم.

کارگر همچنین به امکان جعل شناسنامه‌های جلدقرمز اشاره و عنوان کرد: این شناسنامه‌ها محل اشکال هستند و می‌توانند از آن سوء استفاد کنند و امکان جعل آن وجود دارد.

رئیس سازمان ثبت احوال کشور درباره همکاری ثبت احوال با سازمان‌ها برای جمع آوری شناسنامه‌های جلد قرمز گفت: یکی از سیاست‌ها و برنامه‌های این سازمان تعویض این شناسنامه‌ها است، در همین راستا بانک مرکزی باید به عنوان متولی چاپ شناسنامه خام به ما کمک کند و برخی نهادهای نظارتی نیز که در تجدید چاپ همکاری دارند به ما کمک کنند تا تعویض این شناسنامه‌ها هرچه سریعتر انجام دهند.

وی ادامه داد: ما تاکنون هنوز یک مهلت دقیقی را اعلام نکردیم چرا که باید این شناسنامه‌های خام باید تأمین شود تا این کار انجام شود.

کارگر درباره میزان شناسنامه‌های جلد قرمز در کشور گفت: در کشور حدود ۳۴ میلیون شناسنامه جلد قرمز وجود دارد که انشالله ما بتوانیم هر چه سریعتر این شناسنامه‌ها را تعویض کنیم.

با توجه به تاکید رئیس سازمان ثبت احوال کشور برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی (جلد قرمز) و مشکل در اخذ خدمات در صورت نداشتن شناسنامه جدید، روند تعویض شناسنامه‌ها، مدارک مورد نیاز و محل مراجعه برای این کار از دغدغه‌هایی است که اکثر شهروندان مطرح کرده و می‌خواهند بدانند که برای تعویض شناسنامه با چه مدارکی به کجا مراجعه کنند.

کدام شناسنامه‌ها باید تعویض شوند؟

پیش از هر چیز نیاز است بدانیم در چه مواردی می‌توانیم نسبت به تعویض شناسنامه اقدام کنیم؛ درحال حاضر شهروندان می‌توانند برای تعویض شناسنامه‌هایی که به دلیل قرار گرفتن در شرایط نامناسب مستعمل و فرسوده شده‌اند، شناسنامه‌هایی که به علت مرور زمان عکس آن با صاحب شناسنامه تطبیق ندارد، شناسنامه‌های دوبرگی که صاحبان آن به سن ۱۵ سال تمام رسیده باشند، شناسنامه‌هایی که صاحب آن تغییر مشخصات سجلی نام و نام خانوادگی و تغییر سن با رأی مراجع ذی‌صلاح را دارد. (شناسنامه‌هایی که با رأی مراجع ذیصلاح از حیث مشخصات هویتی دارای تغییراتی شده‌اند) و همه شناسنامه‌های قدیمی (جلد قرمز) که به فرمت جدید شناسنامه‌ها تبدیل نشدند، اقدام کنند.

برای تعویض شناسنامه باید صاحب شناسنامه به دفاتر پیشخوان خدمات دولت و بخش عمومی مراجعه کرده و درخواست تعویض را با تکمیل مدارک مورد نیاز ارائه کند.

اولین کار این است که برای درخواست صدور شناسنامه جدید به صورت حضوری به ثبت احوال و یا یکی از دفاتر پیشخوان مراجعه نمایید و پس از دریافت فرم تعویض شناسنامه و پرداخت هزینه‌های قانونی، درخواست خود را ارائه کنید.

برای تعویض شناسنامه چه مدارکی لازم است؟

اما حالا این سوال پیش می‌آید که برای عوض کردن شناسنامه چه مدارکی لازم است؟ در ادامه مدارکی که برای تعویض شناسنامه نیاز دارید را نام بردیم.

اصل شناسنامه.

سه قطعه عکس ۴×۳ تمام رخ جدید (برای اشخاص ۱۵ سال به بالا)

پرداخت هزینه متعلقه طبق تعرفه جاری.

چنانچه شناسنامه‌ای که جهت تعویض ارائه می‌شود فاقد عکس باشد ارائه اصل مدارک معتبر عکسدار از قبیل (گذرنامه، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت، گواهینامه رانندگی، کارنامه عکسدار دوره‌های تحصیلی راهنمایی به بالا، معرفی نامه عکس‌دار محصلین از سوی مدرسه‌ای که مشغول تحصیل می‌باشند یا کارت شناسایی عکسدار کارکنان دوایر دولتی باذکر مشخصات سجلی) الزامی است.

چنانچه صاحب شناسنامه فاقد هر یک از مدارک مذکور در بند بالا باشد از طریق معرفی وی به نیروی انتظامی، درخواست تأیید عکس خواهد شد.

کارمندان دولت و یا کسبه (با جواز کسب) می‌توانند نسبت به تآیید هویت در ظهر عکس‌های دارنده شناسنامه اقدام نمایند.

مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه عبارتست از اصل شناسنامه در اختیار متقاضی به همراه ۲ قطعه عکس جدید با زمینه سفید. در صورتی که تغییری در مشخصات هویتی رخ داده باشد (نظیر تغییر نام یا نام خانوادگی)، ارائه مدارک مرتبط با آن تغییرات نیز الزامی است. به همراه داشتن شماره ملی پدر، مادر، همسر و فرزندان برای تکمیل فرم‌های مربوطه نیز الزامی است. در صورتی که ازدواج یا طلاق در شناسنامه فعلی ثبت نشده ارائه اصل سند ازدواج و طلاق نیز لازم خواهد بود همچنین اخذ درخواست تعویض شناسنامه صرفاً در دفاتر پیشخوان ارائه دهنده خدمات ثبت احوال انجام می‌شود.

مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه مستعمل و اخذ شناسنامه جدید

برای تعویض شناسنامه‌های مستعمل نیاز به اصل شناسنامه، دو قطعه عکس ۴×۳ تمام رخ جدید (برای اشخاص ۱۵ سال به بالا) است. همچنین اگر شناسنامه‌ای که جهت تعویض ارائه می‌شود، فاقد عکس باشد، ارائه اصل مدارک معتبر عکس‌دار از قبیل (گذرنامه، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت، گواهینامه رانندگی، کارنامه عکس‌دار دوره‌های تحصیلی راهنمایی به بالا، معرفی نامه عکس‌دار محصلین از سوی مدرسه‌ای که مشغول تحصیل هستند؛ الزامی است.

مراحل درخواست و مدارک لازم برای صدور شناسنامه افرادی که شناسنامه خود را گم کرده‌اند:

۱- اشخاص ۱۸ سال به بالا

۲- افراد کمتر از ۱۸ سال دارای حکم رشد، پدر یا جد پدری، با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از ۱۸ سال، مادر تا زمانی که در قید زوجیت پدرصاحب شناسنامه (فرد کمتر از ۱۸ سال) باشد با ارائه شناسنامه خود و سرپرست قانونی (قیم، امین، وصی) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد، می‌توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال سراسر کشور (به دفاتر پیشخوان) نسبت به تنظیم درخواست صدور شناسنامه المثنی به لحاظ فقدان یا از بین رفتن آن اقدام نمایند.

برای اشخاص زیر ۱۸ سال، افرادی که شناسنامه خود را گم کرده‌اند، شناسنامه جدید طبق درخواست صاحب شناسنامه یا متقاضی حسب مورد، با ارائه مدارک مثبته از جمله قیم نامه، امین نامه، وصیت نامه و حکم رشد با مراجعه به دفاتر پیشخوان صادر می‌شود.

برای صدور شناسنامه گمشده مدارک زیر لازم است:

۱- اصل و تصویر مدارک عکس دار یا معرفی نامه عکس دار محصلان از سوی مدرسه‌ای که در آن تحصیل می‌کنند.

۲- مدارک ازدواج و طلاق (حسب مورد) و اطلاعات هویتی فرزندان.

چگونگی تغییر نام و نام خانوادگی در شناسنامه:

متقاضیان تغییر نام یا نام خانوادگی در وهله اول باید نسبت به کسب راهنمایی از کارشناسان دفاتر پیشخوان یا ادارات ثبت احوال اقدام نمایند. تا با توجه به شرایط و تعیین این که شامل کدام بخش از قوانین و مقررات می‌شوند؛ نسبت به انجام مراحل بعدی اقدام شود.تعرفه‌های خدمات سازمان ثبت احوال کشور در سال جاری از اینجا قابل دسترسی است.

تعویض شناسنامه هر سال هزینه‌ای را برای ۳.۵ تا ۴ میلیون ایرانی می‌تراشد. این آمار را سازمان ثبت احوال از تعداد متقاضیان تعویض شناسنامه در سال‌های گذشته اعلام کرده و گفته همه شهروندان ایرانی باید در سریع‌ترین زمان ممکن برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی اقدام کنند.

هنوز تاریخ دقیقی درباره ضرب‌الاجل اخیر ثبت احوال برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی تعیین نشده، اما طبق تعرفه‌ای که این سازمان برای امسال درنظر گرفته، هزینه تعویض شناسنامه‌های قدیمی و تبدیل آن به شناسنامه‌های جدید ۵۰ هزار تومان است.

تعرفه خدمات صدور و تعویض شناسنامه

هزینه صدور شناسنامه نوزاد امسال ۴۰ هزار تومان است؛ به‌شرطی که برای دریافت شناسنامه در مهلت قانونی اقدام شود. منظور سازمان ثبت‌احوال از مهلت قانونی برای دریافت شناسنامه نوزاد، ۱۵ روز است و بعد از این فرصت اگر تا ظرف سه ماه والدین نوزاد برای گرفتن شناسنامه اقدام کنند، باید ۴۵ هزارتومان بپردازند. هزینه صدور شناسنامه نوزاد بعد سه ماه از ولادت به ۵۵ هزارتومان افزایش پیدا می‌کند.

هزینه صدور شناسنامه جدید امسال ۵۰ هزار تومان است و وقتی نرخ‌تعرفه‌های سازمان ثبت‌احوال را نگاه می‌کنیم، این هزینه درمقایسه با پارسال تفاوتی ندارد. حالا اگر شناسنامه جدید دوباره گم شود، برای صدور شناسنامه جدید ۱۰۰ هزار تومان از شما می‌گیرند و اگر برای سومین بار برای صدور شناسنامه جدید دست‌به‌کار شوید، ایندفعه هزینه پرداختی به ۱۵۰ هزارتومان می‌رسد. از مرحله سوم به‌بعد هزینه صدور شناسنامه به ۳۵۰ هزارتومان می‌رسد.