مذاکره با ترامپ ؛ یا حالا یا هیچ وقت

همزمان با پیروی ترامپ در انتخابات آمریکا شاهد گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره احتمال مذاکره بین ایران و آمریکا هستیم. مختصات این مذاکره و رویکرد ایران در مقابل آن از جمله موضوعات مبهم و قابل بحث است.
همزمان با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شاهد بحث و گمانه‌زنی‌ها درباره سیاست‌های وی و آثار آن بر ایران هستیم. اگرچه که مقامات رسمی در ایران می‌گویند که بین ترامپ و هر فرد دیگری در مقام ریاست جمهوری آمریکا تفاوتی قائل نیستند و این تغییرات در سیاست‌های ایران اثری ندارد؛ اما تحلیل‌گران باور دارند که رویکرد‌ها ترامپ می‌تواند بر همه دنیا و مشخصا خاورمیانه و به‌ویژه ایران اثرگذار باشد.
جریان اصولگرا از همین حالا که ترامپ تازه آمده و حتی هنوز کابینه‌اش را هم نچیده دلواپس طرح گزینه مذاکره هستند و شروع به مخالفت کرده‌اند. در سوی دیگر، اما کارشناسان و تحلیلگران اصلاح‌طلب و حامی دولت باور دارند که بهتر است فرصت‌های دوران ترامپ را شناخت و وارد عمل شد.

حمیدابوطالبی، مشاور روحانی وضعیت کنونی را یک بزنگاه حساس تلقی کرده و نامش را «یا حالا یا هیچ وقت» می‌گذارد، از همین رو توصیه می‌کند که کار را با پیام تبریک به ترامپ شروع کنیم.

برخی دیگر از کارشناسان نیز معتقدند که باید از روحیه تاجرمابانه ترامپ استفاده کرد و برای تامین منافع ملی کشور گامی برداشت.

مهدی مطهرنیا، کارشناس مسائل بین‌الملل در این باره به «نامه نیوز» گفته: «ترامپ مدل‌های مذاکره اقتصادی را با وجوه سیاسی در هم آمیخته و به طبع خود را از استاتید مذاکره اقتصادی تصور می‌کند؛ لذا مذاکره مستقیم و دشوار با ایران را دنبال خواهد کرد. البته سعی می‌کند نسبت به گذشته با ادبیات آرام تر، اما با استحکام بیشتری عمل کند. در مجموع ترامپ با شرایط خاص خود پای میز مذاکره با ایران برمی گردد، بازگشت او شاید فرصت مذاکرات را دوباره برای ایران زنده کند، اما مذاکرات به واسطه پیش شرط‌های سخت‌تر و سنگین‌تر پیچیده‌تر خواهد بود. البته اینجا تصمیم گیرنده تهران است.»

محمد مهاجری و فیاض زاهد نیز در یادداشتی که «اعتماد» منتشر کرده است، نوشته‌اند: «ترامپ کسی است که ۴ سال قبل از برجام خارج شد و همان کاری را کرد که اسراییل و تندرو‌های داخلی متفقا دنبالش بودند. اگر صرفا بخواهیم خود را به این سابقه حلق‌آویز کنیم، باید دست روی دست بگذاریم و منتظر شرایط بدتر باشیم.

حال آنکه تجربه گرانسنگ ظریف و عراقچی در مذاکرات برجام این‌بار می‌تواند ایران را با دست پرتر در مقابل امریکایی‌ها قرار دهد.»

میل به مذاکره، اما صرفا در ایران دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد که دولت هنوز تشکیل نشده ترامپ نیز شاهد رویکردی متقابل خواهیم بود. شاهد آنکه روزنامه لبنانی اورینت تودی نوشت: پدر داماد ترامپ می‌گوید: رئیس جمهور منتخب آمریکا در حال آماده سازی توافقی هسته‌ای با ایران است که مورد قبول تهران، کشور‌های همسایه و واشنگتن باشد.

وال استریت ژورنال نیز نوشته: با وجود دشمنی‌های متقابل بین ایران و امریکا، برخی از افرادی که با ترامپ کار کرده‌اند احتمال یک توافق دیپلماتیک آمریکا با ایران را در دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ منتفی نمی‌دانند.

به گفته این افراد، ترامپ دوست دارد توافق‌هایی انجام دهد، اما تنها «اگر این توافق متعلق به خود او باشد.»

این همان تحلیلی است که کارشناسان در تهران ارائه می‌دهند. محور اصلی در این تحلیل‌ها آن است که ترامپ با افزایش فشار‌ها به ایران، ما را به سوی مذاکره‌ای دوباره پیش خواهد برد. منتها معلوم نیست که ترامپ دنبال چه جور توافقی خواهد بود؟ وضعیت منطقه و درگیری اسرائیل نیز می‌تواند بر خواسته‌هایی که امریکا در دوران جدید از ایران داشته باشد، اثرگذار باشد. باید دید که مسائل موشکی و منطقه‌ای در کنار موضوع هسته‌ای محل بحث قرار می‌گیرد؟! این موضوعات تا کنون خط قرمز ایران بوده و از ورود به آن در مذاکرات منتهی به برجام نیز پرهیز شده بود، حال این تهران است که تصمیم می‌گیرد وارد چنین مذاکره‌ای بشود یا تبعات فشار‌های بیشتر را تحمل کند.

در عین حال برخی مثل محمدجواد جمالی نوبندگانی، نماینده پیشین مجلس می‌گویند که «اگر ترامپ بخواهد شعار‌های انتخاباتی اش را عملیاتی کند مقداری از اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ایران درس گرفته باشد و بخواهد روابط متعادل‌تری را با تهران برقرار کند». 

برخی هم که مثل «کیهان»، «جوان» و دیگر رسانه‌ها و کارشناسان همفکراشان اصرار دارند آمدن ترامپ به نه اهمیتی دارد، نه تغییری در اوضاع ایجاد می‌کند و نه تاثیری بر سیاست‌های ما دارد!

منبع: رویداد 24