بالاخره کوچه کارگران عروشی شد | شرایط واریز مابه‌التفاوت حقوق کارگران با طبقه‌بندی جدید از این ماه

خبرنگار شایلین بهبودی:

یک کارشناس حقوقی گفت: همه کارگرانی که در زمان اشتغال آن‌ها کارگاه مشمول طرح طبقه‌بندی بوده، بعد از اجرای طرح حتی در صورتی که تسویه حساب کامل شامل تسویه حساب محضری کرده باشند، مشمول دریافت مابه‌التفاوت ناشی از اجرای طرح طبقه‌بندی حقوق کارگران به ازای سنوات اشتغال خود در کارگاه می‌شوند.

آرمین خوشوقتی، کارشناس ارشد حقوق و روابط کار، در ارتباط با اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل در کارگاه‌های مختلف سراسر کشور و سوالات و ابهامات کارگران گفت: اخیراً وزارت کار اصرار زیادی بر اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل دارد و بسیاری از شرکت‌ها در حال تدوین و اجرای طرح طبقه‌بندی موضوع مواد ۴۸ تا ۵۰ قانون کار هستند که این اتفاق به نوبه‌ی خود خبر بسیار خوبی‌ست؛ برخورداری از مزایای مزدیِ ناشی از اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل در تمام کارگاه‌های مشمول، حق مسلم و قانونی کارگران است و نباید از آن‌ها به هیچ بهانه‌ای دریغ شود.

او ادامه داد: در این میان، سوالی که برای بسیاری از کارگران پیش می‌آید این است که اگر در گذشته در یک کارگاهی کار کرده‌اند و آن کارگاه علیرغم شمول قانونی، فاقد طرح طبقه‌بندی مشاغل بوده، حالا که از آن کارگاه بیرون آمده‌اند و تسویه حساب کامل کرده‌اند، آیا در صورت اجرایی شدنِ طرح طبقه‌بندی مشاغل در آن کارگاه، کارفرما باید به این کارگران پولی پرداخت کند. برای مثال فرض کنید، فردی در سال‌های ۹۸ و ۹۹ در یک شرکت کار می‌کرده، در همان زمان شرکت بیش از ۵۰ کارگر داشته ولی علیرغم تکلیف قانون، طرح طبقه‌بندی در آن شرکت اجرا نمی‌شده؛ کارگر سال ۹۸ از آن شرکت بیرون آمده و شرکت سال ۱۴۰۰ طرح طبقه‌بندی مشاغل را اجرایی کرده، آیا با وجود اینکه کارگر تسویه حساب کامل کرده، بازهم می‌تواند بابت آن دو سال از کارفرما مطالبه‌ای بابت مابه‌التفاوتِ طرح داشته باشد؟

خوشوقتی با بیان اینکه این یک سوال پرتکرار کارگران است؛ افزود: پاسخ این است که علیرغم تسویه حساب کامل کارگر، از آنجا که در سال‌های اشتغال او کارگاه مشمول طرح طبقه‌بندی مشاغل بوده ولی طرح اجرا نشده، کارگر می‌تواند مبالغ مابه‌التفاوت سال‌های اشتغال را از کارفرما مطالبه کند منتها این مطالبه یکسری شرط دارد.

به گفته این کارشناس حقوقی، شرط این است که اولاً باید مطمئن شد که در زمان اشتغال فرد، کارگاه باید طرح طبقه‌بندی مشاغل را اجرا می‌کرده یعنی بالای ۵۰ کارگر در آن زمان در کارگاه مشغول به کار بوده‌اند و کارگاه مشمول طرح بوده؛ دوم اینکه مطمئن شویم کارگر بابت مابه‌التفاوت ناشی از اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، پولی دریافت نکرده و سوم اینکه باید فرد را با طرح طبقه‌بندی مشاغل جاری در کارگاه تطبیق بدهند و الزاماً بایستی  در جریان این تطبیق، مزد جدید این کارگر نسبت به مزد قبل از قطع همکاری افزایش یابد.

او تصریح کرد: اگر تمام این شروط برآورده شود، کارگر مشمول دریافت مابه‌التفاوت اجرای طرح طبقه‌بندی برای سنوات اشغال خود در کارگاه هست و می‌تواند پرداخت این مبلغ را از کارفرمای آن کارگاه مطالبه کند.  

فرض کنیم فردی برای مثال دو سال در کارگاهی کار می‌کرده و زمانی تسویه حساب کامل کرده و از کارگاه خارج شده، حالا اگر بخواهد به کارگاه برگردد حقوقش چقدر خواهد بود؛ خوشوقتی در پاسخ گفت: حقوق این کارگر براساس طرح طبقه‌بندی جاری در کارگاه مشمول افزایش می‌شود؛ باید حقوق این فرد با طرح طبقه‌بندی مشاغل تطبیق داده شود و در صورت افزایش، باید حقوق جدید به کارگر پرداخت شود؛ در عین حال، برای سال‌هایی که قبلا کارگر در این کارگاه بوده و کارگاه مشمول طرح طبقه‌بندی مشاغل بوده اما اهمال شده، بایستی افزایش حقوق به کارگر پرداخت شود.

او اضافه کرد: اگر الان فرد با طرح تطبیق داده شود و حقوقش مشمول افزایش شود، برای دو سال یا هر چند سالی که قبلا در کارگاه شاغل بوده مابه‌التفاوت به او تعلق می‌گیرد حتی اگر زمانی تسویه حساب کامل کرده باشد منتها مشروط به اینکه قبلاً چیزی بابت مابه‌التفاوت ناشی از اجرای طرح طبقه‌بندی از کارفرما نگرفته باشد.

خوشوقتی در ادامه گفت: این مسئله این روزها یکی از سوالات و ابهاماتِ پرتکرار کارگران است؛ از آنجا که بسیاری از کارگاه‌های دایر کشور زیر فشار وزارت کار به تازگی طرح طبقه‌بندی مشاغل را تدوین و اجرا کرده‌اند، اینکه به کارگران تسویه حساب شده باید مبلغی پرداخت شود یا نه، یکی از چالش‌ها و ابهامات است.

او در پایان تاکید کرد: اما در یک کلام باید بگویم همه کارگرانی که در زمان اشتغال آن‌ها کارگاه مشمول طرح طبقه‌بندی بوده، بعد از اجرای طرح حتی در صورتی که تسویه حساب کامل شامل تسویه حساب محضری کرده باشند، مشمول دریافت مابه‌التفاوت ناشی از اجرای طرح طبقه‌بندی به ازای سنوات اشتغال خود در کارگاه می‌شوند و کارفرما باید این مبالغ را به کارگران پرداخت کند در غیر این صورت، تخلف صورت گرفته و کارگران حق شکایت به مراجع ذیصلاح دارند.  

جزئیات افزایش حقوق کارگران 1403

حقوق کارگر ساده ظرفشور برای تهیه غذا و با جای خواب و وعده غذایی در یوسف آباد، ۱۱ میلیون تومان در نظر گرفته شده. ساعت کاری هم از هشت صبح تا ۲۲ است. آگهی استخدام دیگری نشان می‌دهد که اگر قرار باشد به‌عنوان یک کارگر ساده در آبمیوه‌فروشی در شهرک غرب مشغول به کار شوید، حقوق شما ماهانه ۹ میلیون تومان خواهد بود. البته، در آگهی آمده که جای خواب و سه وعده غذایی برای شما در نظر گرفته شده است.

اگر قرار باشد به‌عنوان یک کارگر ساده در یک تولیدی واقع در منیریه تهران مشغول به کار شوید، حقوق شما برای ۹ ساعت کار در روز حداکثر هشت میلیون تومان است. صاحب کار می‌گوید کار ساده است و شامل اتو، بسته‌بندی و سرنخ زدن می‌شود.

آگهی‌های استخدام کارگر ساده وقتی جالب می‌شود که حقوق تا ۴۰ میلیون تومان تعیین شده است. البته وقتی با آن‌ها تماس گرفته می‌شود یا رد می‌کنند یا شرط و شروطی جلوی پایتان می‌گذارند. در لابلای آگهی‌ها، یک شرکت قطعات خودرو درخواست کارگر و راننده دارد. وقتی به دستمزد می‌رسیم از حدود ۲۲ میلیون تومان تا ۳۵ میلیون تومان تعیین شده. با فردی که آگهی را ثبت کرده، تماس می‌گیرم. او می‌گوید که حقوق یک راننده پایه یک تا ۳۵ میلیون تومان است، اما اگر یک کارگر ساده باشید، حقوق نه ۲۲ میلیون است نه ۳۵ میلیون، ۱۳ میلیون و ۵۰۰ تومان دریافتی ماهانه این فرد است.

آگهی استخدام دیگری با این عنوان «استاد برق، کارگر ساده و کارآموز برق» در تهرانپارس، حقوق را از ۹ تا ۲۵ میلیون تومان در نظر گرفته است. وقتی با شخص آگهی‌دهنده تماس می‌گیرم، می‌گوید برای کارگر ساده پایه حقوق را در نظر گرفته‌ایم، البته سه روز اول کارکرد او را می‌بینیم و یک مهلت یک هفته‌ای برای یادگیری کار می‌دهیم، در صورتی که توافق حاصل شد، حقوقش به ۱۵ میلیون تومان می‌رسد. ظاهرا حقوق ۲۵ میلیونی هم برای استادکار تعیین شده.

حقوق کارگر ساده و ماهر با جای خواب و بیمه از ۲۰ تا ۳۹ میلیون تومان در یک آگهی استخدام درج شده. با شماره‌ای که در آگهی وجود دارد، تماس می‌گیرم، می‌گوید حقوق کارگر ساده ۱۷ تا ۱۸ میلیون تومان است، اما اگر به‌تدریج مهارت کسب کند هر ماه افزایش حقوق خواهد داشت و تا ۳۹ میلیون تومان هم می‌رسد!

در آگهی دیگری برای یک کارگر ساده شرکت آجیل‌فروشی، دستمزدی که تعیین شده از ۱۸ میلیون تا ۳۸ میلیون تومان است. فردی که پاسخ‌دهنده است، می‌گوید ما حقوق کارگر ساده را همان ۱۸ میلیون تومان در نظر گرفته‌ایم و این وبسایت آگهی‌دهنده است که حقوق ۳۸ میلیونی را درج کرده! این موضوع اصلا به ما ربطی ندارد.

حقوق کارگر ساده قطعات خودرو با جای خواب به اضافه بیمه، غذا و سرویس از ۱۸ تا ۳۸ میلیون در یک آگهی استخدام درج شده است. مسئول آگهی می‌گوید حقوق کارگر ۱۸ میلیون تومان است، اما اگر اضافه کاری داشته باشد، به حداکثر حقوق می‌رسد، اما در ادامه راضی به توضیح بیشتری نشد.

برای استخدام نیروی کارگر ساده آقا جهت کار در کارخانه پودر و مکمل ورزشی باز حقوق حداقل ۲۰ و حداکثر ۳۸ میلیونی در نظر گرفته شده است. اینبار وقتی تماس می‌گیرم، مسئول مربوطه می‌گوید کارگر ساده با حقوق ۱۵ تا ۱۸ میلیون تومان استخدام می‌کنیم و اگر باسابقه باشد حقوق ۳۸ میلیون تومان به او داده می‌شود. می‌خواستم درباره میزان سابقه بپرسم که به سرعت تماس را قطع کرد.

جدول حقوق کارگران در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که حقوق کارگر از پنج میلیون و ۳۰۸ هزار تومان به هفت میلیون و ۱۶۶ هزار تومان رسیده است؛ یعنی افزایش ۳۵ درصدی. اگر حالا مبلغ بن خواربار، کمک هزینه مسکن و سایر مزایای جانبی مزد به آن اضافه شود، به بیشتر از ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌رسد.