ترس سیاستمداران اروپایی از ریاست ترامپ

بماند که ترامپ در زمان حضور در قدرت بارها از سهم‌بندی مالی اعضای ناتو هم انتقاد کرده و خواستار افزایش سهم شرکای اروپایی در این پیمان شده بود.مشهوراست که دونالد درحاشیه یکی ازدیدارهای خود باسران اروپا، امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه را به گوشه‌ای کشانده بود وبه او پیشنهاد خروج از اتحادیه در‌قبال دریافت یک پیمان تجاری میان آمریکا و فرانسه را داده بود. علاقه ترامپ و طیفی از جمهوری‌خواهان به از ‌بین بردن اتحادیه اروپا و کاهش سهم مالی آمریکا در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، در‌کنار اعتقاد وی به محوریت منافع تجاری زودهنگام آمریکا و نهایتا مواجهه دوستانه وی با روسیه، باعث شده اروپا از هم‌اکنون به‌دنبال آمادگی بیشتر برای حل چالش‌های پیش‌رو باشد.درهمین ارتباط، یک گزارش (شبیه‌سازی) مؤسسه اقتصادی آلمان (IW) در مورد تبعات بازگشت ترامپ به کاخ سفید مبنی بر اینکه این بازگشت ممکن است برای آلمان در جنگی تجاری ۱۸۰ میلیارد یورو (تقریبا ۲.۱۹۴میلیارد دلار)هزینه در‌برداشته باشد، برلین راکه یکی ازارکان اصلی اتحادیه اروپاست و با چالش هزینه‌های اوکراین و یک اقتصاد درحال رکود دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، به‌اندازه کافی نگران کرده است. مبنای این گزارش، وعده ترامپ برای افزایش تعرفه‌های واردات به آمریکاست. او درکمپین انتخاباتی‌‌اش این رویکرد را گامی در‌جهت کاهش کسری تجاری آمریکا عنوان کرده است. البته متقابلا اتحادیه اروپا در برابر چنین تهدیدی پیش‌نویس راهبردی‌ای را آماده تصویب کرده تا به‌اصطلاح با انگشت روی ماشه از انتقال قدرت در واشنگتن استقبال کند. طبق این پیش‌نویس، اگر دولت ترامپ تعرفه‌های وارداتی را به ۱۰درصد برای اتحادیه اروپا و ۶۰ درصد برای چین افزایش دهد، اتحادیه اروپا به‌همان میزان افزایش‌هایی در تعرفه‌های وارداتی از آمریکا اعمال می‌کند تا تلافی کرده باشد. در این سناریو آسیب‌های احتمالی به اقتصاد آلمان در طول چهار سال بیش از ۱.۱۳۷میلیارد دلار خواهد بود و در سناریو دیگری اگر دولت ترامپ و اتحادیه اروپا متقابلا تعرفه‌های وارداتی ۲۰درصد دربرابر هم رو کنند، تولید ناخالص داخلی آلمان ۵.۱درصد کاهش می‌یابد و در چهار سال مجموعا ۱۹۴.۲میلیارد دلار ضرر ثبت خواهد کرد.هدف اروپایی این است که با بالا‌بردن هزینه‌های آمریکا ترامپ را مهار کنند، زیرا در‌صورت بروز چنین جنگی میان دو طرف اقتصاد آمریکا هم در سال ۲۰۲۵حدود زیان ۳.۱تا ۵.۱درصدی از تولید ناخالص داخلی خود ثبت خواهد کرد که تأثیرات منفی آن در دو سال اول بیشتر احساس می‌شود و در دو سال بعد کاهش می‌یابد. 

اوکراین و فوبیای برجام

اما نگرانی مهم دیگر اروپا ماجرای نگاه بسیار مثبت ترامپ به همتای روس خود است. در‌حالی که کرملین در‌طول جنگ دو‌ساله اخیر اوکراین هدف بزرگ‌ترین کمپین روس‌ستیزی در غرب قرار گرفته و سنگین‌ترین تحریم‌ها علیه نهادهای روسی اعمال شده است، ترامپ بارها اعلام کرده است در‌صورت روی کار آمدن در اوکراین صلح سریع را ایجاد خواهد و تصریح کرده که سیاست‌های بایدن و هریس مسبب این جنگ در اوکراین بوده است. این رویکرد ترامپ در‌کنار بی‌اعتقادی وی به اهمیت ناتو، بروکسل را در موقعیت بسیار خطرناکی قرار می‌دهد. به‌همین جهت است که دیپلمات‌های اروپایی اعمال تحریم‌های بیشتر و همین‌طور اجرای برنامه‌هایی برای اثر‌گذاری تحریم‌های فعلی علیه روسیه را تدارک می‌بینند. در‌واقع آنها پیش‌بینی می‌کنند بازگشت ترامپ به قدرت و تغییر آمریکا در برابر روسیه می‌تواند تلاش‌های غرب برای منزوی‌کردن مسکو را تضعیف کند.ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود ضمن سرزنش ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، به‌دلیل کمک به شروع درگیری وعده داده که کمک‌های نظامی به اوکراین را متوقف می‌کند یا به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد و تا کنون هم به‌شکل معناداری از گفتن اینکه می‌خواهد اوکراین در جنگ پیروز شود، ابا داشته است. روسیه‌دوستی ترامپ در حالی است که او بارها از دولت خود در سال‌های ۲۰۱۷-۲۰۲۱ به‌دلیل اعمال تحریم‌ها بر خط‌لوله نورد‌استریم دو تمجید کرده است. البته آن تحریم‌ها دلیل تجاری داشته وفقدان رویکردامنیتی درراهبرد ترامپ،اروپا رادرمنگنه قرارداده است.تام کیتینگی، ازاندیشکده مؤسسه رویال‌ یونایتد‌سرویس، ضمن اشاره به آماده شدن سیاست‌گذاران اروپایی برای«تحریم‌های اروپایی ضد‌روسی مستقل با‌توجه به احتمال ریاست‌جمهوری ترامپ» به خبرنگار رویترز گفته است:«در‌صورتی که ریاست‌جمهوری ترامپ، تحریم‌های آمریکا علیه روسیه رالغوکند،اروپایی‌هاباید دراقدامات اجرایی بسیارقوی‌ترعمل کنند و دیگرنمی‌توانندپشت عمو سام پنهان شوند.»آنطور که رویترز در تحلیل خود درباره این اقدام اروپا نوشته، زمانی که آمریکا توافق بین‌المللی هسته‌ای با ایران را لغو کرد و به طور یکجانبه تحریم‌ها را بازگرداند و اروپا را درمعرض خطر قرار داد، وحالا دو دیپلمات اروپایی به رویترز گفته‌اند که اکنون مقامات اروپایی بیم دارند که برخورد مشابهی با روسیه بتواند تلاش‌های غرب برای منزوی‌کردن مسکو را از بین ببرد. 

تقویت جریان راست در اروپا

ریاست فعلی اتحادیه اروپا دردست دولت راستگرای مجارستان است. مجارستان در بحث تحریم‌ها علیه روسیه تحفظ قابل‌توجهی به خرج داده است. ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان توفانی از انتقادها را به‌خاطر دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در مسکو برانگیخت که توسط بوداپست به‌عنوان «مأموریت صلح» معرفی شد. اوربان، تیر‌ماه گذشته هم به‌دنبال سفرهای بین‌المللی و دیدار با رؤسای جمهور روسیه، چین و اوکراین و هم‌چنین دونالد ترامپ، نامه‌ای را خطاب به «شارل میشل» رئیس شورای اروپا و تمام رهبران اتحادیه اروپا اعلام کرد که ترامپ اندکی پس از پیروزی‌اش در انتخابات و حتی پیش از مراسم تحلیف، آماده خواهد بود تا نقش میانجی صلح را درجنگ اوکراین فوراً ایفا کند و برنامه‌های خوب و دقیقی در این زمینه دارد. این رابطه خوب راستگرایان اروپایی با ترامپ و ولادیمیر پوتین از‌سوی دیگرچالشی جدی برای مقامات اروپا‌گراست. مشخصا ریاست مجارستان باعث به تأخیر افتادن اقدامات اروپا برای مقابله باترامپ شده است.چنانکه دیپلمات‌های اروپایی قبل از به‌دست‌گرفتن ریاست دوره‌ای شش‌ماهه اتحادیه اروپا توسط لهستان مجبورند تا پایان سال صبر کنند تا به سد مجارستان نخورند. علاوه بر این، گرایشات نژادپرستانه ترامپ نسبت به مهاجران می‌تواند به تقویت گفتمان راست افراطی در اروپا هم منجر شود و ماهیت اتحادیه را ازاین نظر هم به‌خطر بیاندازد، چون اکثر این راستگرایان با نگاهی مشابه ترامپ چندان به اتحادیه خوشبین نیستند و می‌توانند موجب تضعیف یا حتی در دراز‌مدت زمینه‌ساز فروپاشی آن شوند.