در جلسه سران بریکس چه گذشت؟

شانزدهمین دوره اجلاسیه سران بریکس از روز سه‌شنبه به مدت 3 روز در شهر کازان روسیه آغاز شد. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران نیز سه‌شنبه شب برای سخنرانی در این اجلاسیه و همچنین برگزاری چند دیدار با سران کشورهای حاضر در اجلاس راهی روسیه شد. این نشست که با حضور نمایندگانی از 36 کشور جهان و همچنین روسای 6 سازمان بین‌المللی برگزار می‌شود، نخستین نشست پس از پیوستن ۵ کشور جدید به بریکس در سال ۲۰۲۴ است. مسکو برای ارتقای شیوه‌های عملی همکاری بین کشورهای عضو بریکس، بیش از ۲۰۰ رویداد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را برگزار کرده است. روسیه در سال جاری میلادی ریاست گروه بریکس را برعهده دارد و در دوران ریاست مسکو ۳ موضوع در اولویت قرار دارد؛ سیاست، امنیت و همکاری در زمینه تبادلات اقتصادی، مالی، انسان‌دوستانه و فرهنگی. در ادامه بخشی از مهم‌ترین اخبار این اجلاسیه را مرور خواهیم کرد. 

از بریکس‌پی رونمایی شد

اعضای بریکس در جلسه اخیر خود از پلتفرم بریکس‌پی رونمایی و اعلام کردند این پلتفرم می‌تواند مزایای بسیاری مانند دلارزدایی، تسهیل تجارت اعضا و کاهش تأثیر تحریم‌های غرب را داشته باشد. بریکس‌پی قابلیت همکاری بین سیستم‌های پرداخت مختلف در کشورهای عضو را تضمین می‌کند و کاربران می‌توانند بدون نیاز به واسطه‌های متعدد، تراکنش‌های برون‌مرزی انجام دهند. این امر به بریکس‌پی اجازه می‌دهد تا اتکای خود به سیستم‌های سنتی را کاهش دهد و هزینه‌های تراکنش را به حداقل برساند. یکی از ویژگی‌های کلیدی این پلتفرم، پایبندی آن به چهارچوب‌های قانونی و نظارتی کشورهای عضو بوده و راه‌اندازی آن، معاملات سریع و کم‌هزینه را امکان‌پذیر می‌کند که می‌تواند تجارت و سرمایه‌گذاری را در بین کشورهای بریکس افزایش دهد. عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد کشورمان نیز در واکنش به اقدامات اقتصادی بریکس اظهار داشت: «بریکس می‌تواند محور مهمی برای جلوگیری از یکجانبه‌گرایی آمریکا و غرب باشد. بریکس با تشکیل بانک توسعه نوین و ایجاد ترتیبات ذخیره مشروط در حال ایجاد نمونه‌ای جدید از بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول است. ایران با اعضای بریکس به صورت دوجانبه و گروهی برای پیشبرد اقتصاد کشور همکاری می‌کند.» 

10 شریک جدید بریکس معرفی شدند

رئیس‌جمهور روسیه به‌عنوان رئیس دوره‌ای بریکس نیز در این اجلاسیه اظهار داشت: «همه کشورهای بریکس به دنبال برابری، حسن همجواری و احترامند. کشورهای بریکس دارای پتانسیل اقتصادی، علمی، جمعیتی و سیاسی‌اند. نادیده گرفتن منافع کشورهای جنوب و شرق جهانی برای اتحاد نادرست است. روسیه به دنبال تقویت اقتدار بریکس در جهان و تمرکز بر حل مشکلات جهانی و محلی است.» اضافه شدن اعضا و شرکای بریکس یکی از راه‌های تقویت این گروه است. 

عراقچی وزیر امور خارجه ایران نیز در همین راستا ضمن اشاره به اضافه شدن 10 عضو جدید به لیست شرکای بریکس در این اجلاسیه، آینده بریکس را نویدبخش توصیف کرد و گفت: «هدف این گروه بنا نهادن نظم جهانی مبتنی‌بر صلح و عدالت است. آمریکا تمایل دارد سیاست خصمانه هژمونی خود را در نظم نوین جهانی ادامه دهد. فکر نمی‌کنم آمریکا به اندازه کافی برای این کار قوی باشد.» عراقچی همچنین اعلام کرد بحث اصلی ملاقات‌های دوجانبه، اجلاس بریکس، غرب آسیا و جنایات رژیم اسرائیل است. در همین راستا کشورهای عضو بریکس روز چهارشنبه و در بیانیه نهایی اجلاس این گروه در کازان روسیه، ضمن محکوم کردن حمله رژیم‌صهیونیستی به سفارت ایران در سوریه، انفجار دستگاه‌های ارتباطی در لبنان را نیز محکوم کردند. 

پزشکیان: می‌توانیم شبکه جدیدی از روابط ترانزیتی ایجاد کنیم

مسعود پزشکیان در سخنرانی خود در این اجلاس به توانمندی‌های ایران در حوزه‌های مختلف اشاره و تأکید کرد جمهوری اسلامی ایران با موقعیت استراتژیک خود می‌تواند در ایجاد شبکه‌های ترانزیتی و حمل‌ونقل بین‌المللی نقش‌آفرینی کند. او پیشنهاد داد بریکس برای تحقق اهداف خود باید یک دبیرخانه چابک و کوچک تشکیل دهد. پزشکیان همچنین به اهمیت مقابله با یکجانبه‌گرایی و سلطه‌گری در نظم جهانی اشاره کرد و به‌ویژه به وضعیت فلسطین و لبنان پرداخت. او از تمامی اعضای بریکس درخواست کرد از تمامی ظرفیت‌های خود برای توقف جنگ در غزه و لبنان استفاده کنند. پزشکیان در این سخنرانی پنج پیشنهاد کلیدی نیز ارائه داد که شامل اولویت دادن به مسائل اقتصادی و مالی در برنامه‌های آینده بریکس، مقابله با تحریم‌های غیرقانونی از طریق اقدام گروهی، کاهش وابستگی به دلار و تقویت استفاده از پول‌های ملی، تشریک مساعی در دستیابی به فناوری‌های نوین و تقویت بانک توسعه نوین (NDB) بود. 

دیدارهای دوجانبه با سران بریکس

یکی از بخش‌های مهم این اجلاس، دیدارهای دوجانبه رئیس‌جمهور ایران با سران کشورهای عضو بریکس بود. پزشکیان در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، به اهمیت روابط استراتژیک بین ایران و روسیه اشاره کرد و اظهار داشت این روابط برای هر دو کشور غیرقابل اجتناب است. پوتین نیز در این دیدار تأکید کرد روسیه و ایران به دنبال تشکیل یک نظام جهانی عادلانه و چندقطبی‌اند و به اهمیت نقش سازمان ملل در حفظ این نظام اشاره کرد. 

پزشکیان همچنین در دیدار با رئیس‌جمهور مصر، به اهمیت اتحاد کشورهای مسلمان برای مقابله با جنایات رژیم‌صهیونیستی اشاره و تأکید کرد ایران آماده است تا در صورت خطای رژیم‌صهیونیستی، پاسخ محکمی بدهد. رئیس‌جمهور مصر نیز در این دیدار تأکید کرد باید همکاری‌های میان کشورهای اسلامی برای پایان دادن به جنگ در غزه و لبنان افزایش یابد. 

در دیدار با نخست‌وزیر هند، دو طرف بر اهمیت توسعه روابط اقتصادی و همکاری‌های دو کشور تأکید کردند. پزشکیان همچنین به پروژه توسعه بندر چابهار به‌عنوان یکی از پروژه‌های کلیدی در روابط ایران و هند اشاره کرد و خواستار تسریع در اجرای توافقات مربوط به این پروژه شد. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند نیز به اهمیت توسعه بندر چابهار در تنظیم روابط اقتصادی بین دو کشور و سایر کشورهای منطقه تأکید کرد و افزود هند به دنبال تقویت همکاری‌های اقتصادی و تجاری با ایران در چهارچوب بریکس است.